Het is niet evident een onderscheid tussen problemen en crisissituaties in een relatie te maken. Veel hangt af van de context en van de persoonlijkheid van het individu of de eigenheid van jullie relatie. De twee componenten, jouw of jullie identiteit en karakter en de context van het gebeuren zullen de impact van een moeilijke situatie of crisis sterk beïnvloeden.
Bepaalde life-events zijn indrukwekkender dan dagdagelijks terugkerende conflicten, maar zij hebben op termijn daarom niet noodzakelijk een grotere impact. Jullie draagkracht, perceptie en verwerkingsvermogen spelen een grote rol. Onder schijnbaar vrij banale conflicten kunnen gigantische frustraties en vele onuitgesproken negatieve gedachten en gevoelens schuilgaan.
Onthoud in elk geval dat geen enkele relatie perfect en geen enkel relationeel parcours probleemloos is. Problemenzijn inherent aan de menselijke existentie en misschien nog meer aan het leven met twee. Dus geen paniek!
There is a crack in everything,
a crack in everything.
That’s how the light gets in. (Leonard Cohen)
Ik neem jullie mee doorheen een reeks van rubrieken, die problemen en crisissituaties kunnen veroorzaken of in de hand werken:
Communicatie
Hoeveel samen is ‘samen’?
Intimiteit en seksualiteit
Huishoudelijke taken en financiële zaken
Kinderwens
De lusten en lasten van kinderen
Ontrouw en echtscheiding
Deze reeks is uiteraard niet exhaustief en de uitleg erbij is dat nog minder. Het is een illustratie van de aanpak en de problemen, waarmee ik mij bezighoud. En jullie zullen merken dat we vaak bij dezelfde onderliggende mechanismen terechtkomen.
Vergeet niet even bij ‘Individuele therapie, Problemen en crisissituaties’ te kijken. Ongetwijfeld vinden jullie ook daar zaken, die jullie interesseren of van belang zijn voor jullie.
Communicatie
Entreekaartje
‘Wij hebben een communicatieprobleem.' Voor veel koppels is het een entreekaartje. Communicatie is een magisch woord! Goede communicatie lijkt de oplossing voor elk probleem. Mensen komen in een crisis terecht omdat ze niet of niet meer kunnen communiceren.
We leven nochtans in een tijd waarin er altijd en voortdurend gecommuniceerd wordt. Wij zijn continu in contact met de hele wereld en worden van overal overstroomd door grote en kleine nieuwsfeiten en nieuwsjes. Of communiceren we niet meer echt en was het vroeger beter?
Ik ben niet deskundig genoeg om op deze vraag een antwoord te geven. Dat hoeft ook niet en ik wil geen cultuurpessimist zijn. De vooruitgang van de technologie gaan we niet stoppen. We moeten er alleen op een voor ons juiste manier mee omgaan. En ‘juist’ betekent niet voor iedereen hetzelfde!
Communicatie is misverstand!
Of beter, misverstand is inherent aan communicatie. Hoe goed we elkaar ook kennen, hoe lang we ook samenleven en ook al hebben we dezelfde moedertaal, we spreken niet echt dezelfde taal.
Onze boodschap komt zo vaak anders over dan we bedoelen en dat zorgt voor veel misverstand en frustratie. Waarom verstaat de andere niet wat ik wil zeggen?
Feedback is belangrijk, feedback geven en ontvangen. Feedback geven is niet noodzakelijk kritiek geven en feedback krijgen betekent niet dat men zich verkeerd of onhandig heeft uitgedrukt. Feedback maakt duidelijk welke boodschap is overgekomen.
Met goede feedback kunnen we verder praten!
Hoeveel samen is ‘samen’?
Een relatie met iemand aangaan of hebben betekent per definitie dat men samen tijd doorbrengt. Hoeveel tijd?
Hoe meer quality time, hoe beter. Maar er is ook andere tijd!
De meeste verliefden brengen zoveel mogelijk tijd met elkaar door, en dan nog het liefst met hun tweetjes. Zij vertellen elkaar hele boekdelen uit hun leven en kijken elkaar lang en diep in de ogen. Een zoen of passionele kus zijn dan niet veraf. De intimiteit ontluikt. Zij willen elkaar voelen, meer en meer.
Helaas stelt de realiteit bijna altijd haar grenzen. Jonge mensen moeten op tijd thuis zijn, zij worden in hun bed of aan tafel verwacht. Studenten moeten studeren. En voor singles met een baan en alleenstaanden met kinderen is het helemaal onbegonnen werk. Zij woekeren al zozeer met hun tijd.
En toch, het voelt zo fijn je soulmate te vinden! Je bent vaak meteen bereid je prioriteiten te herschikken of de taart in een portie meer te verdelen.
‘Een portie meer’, luister goed!
Het is niet evident een taart voor vier in vijf of zes stukken te verdelen. De stukken worden kleiner of ongelijker. Maar vaak zijn de aantrekkingskracht, nieuwsgierigheid en verliefdheid zo groot dat mensen vele obstakels overwinnen. Soms ook niet… en wordt het een gevecht met zichzelf en de ander.
Niet altijd een droomscenario
Niet elke verliefdheid en relatie beginnen onder zo’n goed gesternte. Vele mensen dragen heel wat negatieve bagage mee uit hun kindertijd en jeugd en uit vorige relaties. Zij kunnen zich niet zo gemakkelijk en op een goede manier hechten.
Voor hen is het vaak gemakkelijker een oogcontact te ontwijken of na enkele ontmoetingen af te haken.
Wanneer zich dit herhaaldelijk voordoet en jij je bewust bent van wat er gebeurt, is het belangrijk de veilige setting van een psychotherapie te zoeken en jezelf beter te leren kennen. Dan kan je met een open blik en meer vertrouwen de wereld en de andere benaderen.
De tijd is sowieso beperkt
Wanneer mensen gaan samenwonen, wordt de tijd samen groter, maar tegelijk ook beperkter. Er zijn zoveel andere, dagdagelijkse dingen te doen. De sleur komt om de hoek kijken. Jammer, maar het is voor iedereen zo.
Het kan bij wijze van spreken alleen maar erger worden! Met de tijd samen groeien de realiteitszin en verplichtingen.
Stel dat jullie een huis bouwen of verbouwen. Stel dat jullie kinderen krijgen. Een baby die je niet laat doorslapen en later een puber, op wie je angstig wacht tot de deur - ja, vaak na de afgesproken tijd - in het slot valt.
Maak tijd en creëer momenten van intimiteit en verliefdheid
Vergeet in elk geval nooit ‘dat er ooit een tijd was…’. Helaas komt die tijd meestal niet vanzelf terug. Het gaat niet vanzelf echt ‘samen’ te zijn. Partners moeten daar tijd voor maken, tijd voor hun tweetjes. Ondanks alle drukke agenda’s en verplichtingen moet tijd voor twee af en toe een prioriteit zijn.
Jullie vonden die tijd met twee en die momenten van intimiteit en verliefdheid ooit zo belangrijk en zo vanzelfsprekend. Jullie noteerden spontaan in jullie agenda wanneer jullie elkaar zouden weerzien en jullie wisten al op voorhand hoe fijn en intiem het zou zijn. De ‘spontane agenda’!
Welke tijd is ‘echt samen’?
Het blijft puzzelen. De ene wil meer tijd samen dan de andere. De ene wil meer tijd samen met vrienden en tijd voor eigen activiteiten. En dan is er nog de vraag hoe de partners de tijd samen willen invullen. Volstaat een uurtje ’s avonds samen naar TV kijken of is er meer nodig? En hoe willen jullie naar TV kijken? Elk in zijn gemakkelijke fauteuil of lekker knus naast elkaar onderuitgezakt op de bank?
Wacht niet met hulp zoeken tot jullie uiteengegroeid zijn
Intimiteit en seksualiteit
Intimiteit en seksualiteit zijn een belangrijke component van een partnerrelatie. Geliefden verlangen naar elkaar. Zij willen elkaar zien, horen, voelen, zo dicht mogelijk bij elkaar zijn. Mensen denken nog jaren later terug aan een grote verliefdheid, aan de aantrekking, de intimiteit en erotiek, het seksuele genieten.
Een partner is een goede vriend, niet elke vriend is een partner
Een goede partner is een goede vriend, niet elke vriend is een potentiële partner. Bij een liefdes- of partnerrelatie komt er een andere belangrijke dimensie bij. Geliefden willen niet alleen praten, samen dingen doen, elkaar van alles toevertrouwen. Zij willen ook lichamelijk dicht bij elkaar zijn, één worden. Er is een chemie, die hen naar intimiteit en seksualiteit doet verlangen. Een ontmoeting tussen basisfantasmes.
Intimiteit en seksualiteit zijn een bijzonder goed cement…
Vriendschap is het fundament van een goede partnerrelatie, intimiteit en seksualiteit zijn het cement van je huis. Zij maken je huis, je thuis beter bestand tegen bevingen en verstevigen het geheel. In moeilijke tijden kunnen intimiteit en seksualiteit voor toenadering en continuïteit zorgen en je de moed en durf geven om door te gaan.
… maar haast per definitie problematisch
Er bestaat niet zoiets als een voorgeprogrammeerde menselijke seksualiteit. Menselijk leven en menselijke seksualiteit bij uitstek zijn een kwestie van ‘bricoleren’, zoeken, aftasten, falen en weer opnieuw beginnen.
Geliefden willen aanvankelijk voor altijd bij elkaar zijn. Zij hebben ‘het’ gevonden, zij hebben hun wederhelft gevonden. Het grote gemis, het menselijk tekort van ‘la condition humaine’ lijkt opgelost.
Maar de mens ontsnapt niet aan zijn menselijke existentie. Hoe groot de verliefdheid en liefde ook mogen zijn, er zijn altijd momenten van tekort en zich alleen voelen.
Intimiteit en seksualiteit brengen ook verre van altijd toenadering in tijden van problemen. Soms zorgen andere relationele problemen juist voor afstand en kunnen alle intimiteit en seksualiteit verdwijnen.
Kom niet in deze spiraal terecht! Een minder goede relatie en dus geen seks of intimiteit. Geen seks of intimiteit en dus een nog minder goede relatie.
Of omgekeerd schuilen er achter eeuwig terugkerende ruzies over banaliteiten vaak onuitgesproken seksuele frustraties.
Een handleiding bijeensprokkelen
Het verlangen en de fantasie zijn vaak groter dan wat men effectief ervaart.
Toch slagen vele koppels erin hun eigen handleiding bijeen te sprokkelen. Zij leren hun eigen lichaam en het lichaam van hun partner kennen. Zij leren wat aangenaam is en wat prikkelt en durven erover te spreken.
Zij leren met initiatief, verleiding en afwijzing omgaan. Zij durven en willen tevreden zijn met wat er is. En staan ook open voor het nieuwe dat misschien nog komt.
Met andere woorden, hoe minder strikt en dwingend jullie handleiding is, hoe beter. Seks kan leuk zijn en verbindt. Variatie is mogelijk, er is niet één, ideaal recept.
Deze mensen kunnen zich op een gezonde manier aan iemand hechten. Zij vinden een evenwicht tussen het verlangen naar fusie en het verlangen naar autonomie.
Seksuele problemen
Soms loopt het minder vlot. Soms kunnen zowel mannen als vrouwen, om vaak onbewuste redenen, zich niet volledig aan hun partner toevertrouwen.
Een verschil in zin of een verschil in mening over wat kan en mag?
Seksuele problemen, zoals alibidemie en vermijdingsgedrag, vaginisme en dyspareünie (pijn bij betrekkingen), erectie- en ejaculatiestoornissen?
Anderen zien hun seksleven, na een spannende en bevredigende start, wegkwijnen op het moment dat ze gaan samenwonen, huwen of een baby krijgen.
Sommigen zoeken en vinden in alle omstandigheden ontspanning in een leuk seksueel spel. Voor anderen moet alles perfect geregeld zijn voor ze maar aan seks kunnen denken. Die twee opvattingen of gevoelens kunnen wel eens botsen.
Moeilijk bespreekbaar
Vele mensen hebben wat afwijkende seksuele fantasieën en wensen. Zij praten hierover niet met hun partner. De frustratie en afstand nemen toe, het seksuele leven dooft uit en de relatie komt onder druk.
Iemand twijfelt aan zijn seksuele geaardheid of durft er niet voor uit te komen.
Iemand is ‘pornoverslaafd’ en aan steeds sterkere prikkels gewend geraakt en wordt niettegenstaande grote verliefdheidsgevoelens niet meer opgewonden.
En met het ouder worden…
We weten al lang dat ook voor oudere mensen intimiteit en seksualiteit belangrijk kunnen zijn. Laat je niet afschrikken door taboes of vooroordelen. ’Niets moet, alles mag!’ Het zal vaak over het zoeken van het juiste compromis gaan.
Maar jong of oud, vergeet in geen geval het belang van intimiteit, lichamelijkheid en warmte. Dat heeft ieder van ons nodig. We willen ons geliefd, gedragen, geborgen voelen.
Misschien volstaat ‘bricoleren’ niet en is deskundige begeleiding aangewezen. Overwin je schaamte. Je bent niet de enige met dit soort problemen. Praten in het bijzijn van een neutrale, modererende derde voorkomt hoog oplaaiende emoties en maakt echt luisteren mogelijk.
Huishoudelijke taken en financiële zaken
Vele relatietherapieën starten met lange gesprekken, tirades, zeg maar, over de verdeling van de huishoudelijke taken. Over gemaakte afspraken die niet nagekomen worden. Over de na lang zagen en zeuren schuchtere pogingen van de partner, die binnen de kortste tijd vanzelf weer verdwijnen.
Realistische verwachtingen maken van jou een meer tevreden mens
Ik wil dit soort problemen niet minimaliseren. Ook de vuilniszakken, het aanrecht, het onkruid in de tuin en het op tijd betalen van facturen bepalen mee een relatie. In de woonzorgcentra worden we binnenkort door robots bediend, maar de domotica in ons eigen huis hinkt nog altijd achterop.
Toch moeten jullie er op de een of andere manier voor zorgen dat alles op wieltjes draait of in elk geval niet vierkant draait. Maar partners hebben andere normen, andere prioriteiten en andere verwachtingen. En er is zoveel te doen en er is altijd te weinig tijd.
Altijd tijd te kort
In de meeste koppels hebben beide partners een job. ‘Métro, boulot, dodo.’ En daar blijft het meestal niet bij. Jonge koppels hebben vaak één of meerdere kinderen. Zij zijn ambitieus en zien carrière-opportuniteiten. Geweldig! Maar de kinderen moeten ook nog naar de crèche of onthaalmoeder of naar school gebracht worden. En ook nog opgehaald worden voor het sluitingsuur.
Verder zijn er nog de buitenschoolse activiteiten van je kinderen en je eigen sociale activiteiten. De gym, het zangkoor, de avondschool om een extra diploma te behalen. Ga zo maar door.
Je moet wel superman of superwoman zijn! En dan hebben we nog geen seconde over de quality time voor jullie als koppel gesproken.
En à propos, verwacht niet dat alles zoveel gemakkelijker wordt wanneer de kinderen opgroeien en hun eigen weg beginnen te gaan.
Verwacht niet het onmogelijke van jezelf of je partner
Een ratrace. Waar niet aan te ontkomen valt? Toch wel. Verwacht niet het onmogelijke van jezelf of je partner. Prioriteiten en compromissen zijn noodzakelijk. En leer leven met onvolkomenheden. Leer ze te zien als een charme die bij het leven hoort in plaats van een falen en tekortschieten.
Wanneer jullie een tweeverdienersgezin met kinderen en professionele ambitie zijn, twijfel dan niet om taken aan derden te delegeren. Delegeren is niet gemakkelijk, het betekent dat je controle loslaat. Maar zo blijft er misschien nog tijd om koppel te zijn. En tijd om liefhebbende ouder te zijn.
Laat je niet te veel leiden door financiële besognes en projecten
Gelijkaardige vaststellingen gelden voor de materiële ambities en financiële besognes van koppels. Uiteraard wil iedereen een droomhuis met een geweldige eetkeuken met uitzicht op een geweldige tuin en een geweldige speelkamer voor die geweldige kapoenen.
Ik wil niet liever voor jullie. Maar leer ook daar te leven met de nodige prioriteiten en beperkingen en de essentie niet uit het oog te verliezen.
Goede partners zijn meesters in time management en onderhandelen
Zoeken naar een aanvaardbaar compromis! Goede partners zijn behendig in conflict management en time management. Onderhandelen veronderstelt dat men praat, praat en luistert. En dat impliceert dat men tijd maakt voor elkaar.
Partners maken over van alles ruzie. Onenigheid en conflicten horen er nu eenmaal bij. Maar laat ze niet escaleren of loop niet weg, blokkeer niet.
Jullie kunnen op een constructieve manier met onenigheid leren omgaan en de mythe van de perfectie leren relativeren.
Praten met een onpartijdige derde in een therapeutische setting zorgt vaak voor nieuwe inzichten en meer harmonie.
Kinderwens
Voor vele mensen is het krijgen van een kind één van de belangrijkste verlangens, in hun leven en in hun relatie. Fantaseren over het toekomstbeeld met een gezin. En dat hoeft ons niet te verbazen.
Hoe vertederend!
Bladeren we maar even door het fotoalbum. Het vertederende van de pasgeboren baby. De baby begint meer en meer op prikkels te reageren. De baby herkent mama en papa, hecht zich en reageert onwennig op de aanwezigheid of toenadering van anderen. De baby leert kruipen en zitten. Het ontdekken en hanteren van speeltjes. De eerste stapjes, de eerste woordjes. De peuter breidt zijn domein uit, ontdekt van alles en experimenteert. Enzovoort, enzovoort.
De klassieke kinderwens
Sommige vrouwen maar ook mannen hebben sowieso een kinderwens. Wie bewust een kind wil, zal meestal een partner kiezen die ook een kind wil.
De concrete kinderwens gaat meestal samen met een goede relatie en het beeld van een gezin. Het traditionele beeld! Verliefd, verloofd, gehuwd en dan een babytje.
Een kind is de bezegeling van de liefde. Het voortbestaan van de naam en dus van de relatie. Een bron van zingeving en geluk. Een enorm groot gezamenlijk project.
Die partners, die elkaar liefhebben, hebben nog liefde over voor een derde of vierde of… persoontje. Zij willen hun liefde voor elkaar delen met nog een ander wezentje, een klein persoontje, dat zij samen verwachten, op de wereld zetten en grootbrengen.
Wat er ook gebeurt, of zij harmonieus samen evolueren of hun wegen op een bepaald moment uiteengaan, zij blijven voor altijd verbonden. En samen verantwoordelijk.
Niet op dezelfde golflengte?
Het gebeurt vaker dan je denkt dat partners niet op dezelfde golflengte zitten. Van dat traditionele beeld van hierboven blijft tegenwoordig niet zo heel veel over.
Moderne stellen twijfelen er vaak aan wanneer ze hun samenzijn echt een relatie gaan noemen. Soms zijn ze alleen ‘friends with benefits’.
Voortplanting komt vaak pas ter sprake wanneer er een expliciete kinderwens is. En dat kan voor beide partners wel eens verschillen. Net zoals het tijdstip. Willen zij een kind en wanneer? En hoeveel kinderen?
Vele koppels kiezen voor de vrijheid van een jong stel en voor hun carrière. Zij ervaren op dat moment geen kinderwens of stellen die uit.
Wat als de klok van de vrouw begint te tikken, zij bang wordt dat ze misschien nooit moeder wordt en ineens een zeer expliciete kinderwens krijgt? Wat als de man ‘neen’ zegt? Moet de relatie dan ineens verbroken worden en moet de vrouw op zoek naar een andere partner, die haar wel een kind wil geven?
Een goede raad: praat er tijdig over of jullie een kind of kinderen willen of niet. En sta ook stil bij de consequenties. Niet of te laat praten kan voor zware innerlijke conflicten en relationele problemen zorgen.
Er zijn natuurlijk nog andere, niet minder gemakkelijke situaties. Wat als de wegen scheiden, de partners een nieuwe relatie aangaan en in die nieuwe relatie een kind wensen? Wat als je als homoseksueel of lesbisch koppel een kind wil? En wat als je als alleenstaande vrouw geen geschikte partner vindt en toch een kind wil?
De toekomstige papa loopt altijd achterop
Zelfs in de optimale omstandigheden, wanneer beide partners een kindje wensen en blij zijn met een spontane zwangerschap, is er een verschil in tempo.
De mama voelt meteen allerlei veranderingen in haar lichaam, zij heeft zwangerschapskwaaltjes. En vaak is er angst voor de bevalling.
De papa van de toekomstige baby loopt per definitie achterop. Voor hem wordt de zwangerschap pas zichtbaar of tastbaar na de eerste echo of wanneer mama’s buikje ronder en ronder wordt.
Het is uiterst belangrijk dat de toekomstige ouders de baby in hun discours opnemen, samen fantaseren, een naam bedenken, plannen maken. Pas dan kunnen zij op een goede manier samen ouder zijn.
Wanneer zwanger worden niet vanzelf gaat
Wanneer jullie na een aantal maanden, afhankelijk van jullie geduld en zeker ook jullie leeftijd, niet spontaan zwanger worden, komen jullie bij de huisarts, gynaecoloog of in een gespecialiseerd fertiliteitscentrum terecht. Zij zullen jullie alle informatie geven en medisch begeleiden.
Vergeet wel niet dat het noodzakelijk is op de juiste momenten in je cyclus betrekkingen te hebben! Praat erover als er seksuele problemen zijn.
Medisch begeleide voortplanting is emotioneel vaak zeer belastend. De behandeling op zich is best zwaar. Telkens is er de spanning of het deze keer zal lukken en de ontgoocheling als er toch weer een menstruatie is. Wanneer de behandeling lukt en er een zwangerschap is, is de schrik voor een miskraam vaak groter dan bij een spontane zwangerschap. Het blijft spannend, vaak heen en weer tussen hopen en wanhopen.
Probeer positief te blijven en praat erover met je partner. Of met vrienden of familieleden. Er is geen enkele reden om je te schamen.
Als jij en je partner anders met de situatie omgaan en weinig steun bij elkaar vinden, aarzel dan niet deskundige hulp te zoeken. Ik heb een grote ervaring in het begeleiden van koppels met fertiliteitsproblemen.
Ook zonder medisch begeleide voortplanting kan het mislopen. Sommige vrouwen hebben verschillende miskramen na vele weken zwangerschap. En sommigen verliezen hun kindje door doodgeboorte of geboorte van een niet levensvatbaar kindje. Dit is een zeer aangrijpende ervaring. Zoek steun, als je die onvoldoende in jouw directe omgeving vindt. Het is echt niet fout om te rouwen.
De lusten en lasten van kinderen
De ontwikkeling van een kind tot volwassene is fascinerend, maar stelt ouders voor honderden, duizenden vragen.
Opvoeden gaat sowieso niet vanzelf
Mensen worden niet opgeleid om hun vaak grootste verlangen waar te maken. Er bestaat geen perfecte of de op één na beste handleiding.
Een kind krijgen en opvoeden is een levensgrote verantwoordelijkheid en investering.
De baby, de peuter, de kleuter, de tiener, de puber, de adolescent zal de plannen en verwachtingen van de ouders onnoemelijk vaak doorkruisen. En moeder en vader zullen wellicht vaak van mening verschillen over wat kan en mag.
Mag je een baby laten huilen? Moet een kind zijn groenten opeten? Vanaf welke leeftijd kan je een kind alleen met de fiets naar school laten gaan? Vanaf welke leeftijd mag zoon- of dochterlief na school nog iets met vrienden doen? Wanneer mag het vriendje of liefje voor het eerst blijven slapen?
Het contact met het ene kind zal vlotter lopen dan het contact met een ander kind. Dat is afhankelijk van het temperament van het kind en het eigen karakter van de ouder.
Graag zien, zorgen, grenzen stellen en loslaten
Een kind opvoeden is de ontwikkeling van een kind mogelijk maken en faciliteren. Het is een kwestie van zorg, maar ook en vooral een kwestie van affectie en houvast bieden.
Graag zien en graag gezien worden. Het kind moet zich tot een persoontje met een eigen verlangen kunnen ontplooien.
Dat betekent niet dat men als ouder alles moet toelaten. Verre van. Opvoeden is koorddansen. Voortdurend en telkens opnieuw geconfronteerd worden met vragen en uitdagingen. Een evenwicht zoeken tussen grenzen stellen en loslaten. Tussen zorgen, beschermen, controleren en ruimte laten voor vrijheid en autonomie. Ouders moeten de eigenheid van hun kind leren accepteren en appreciëren.
Een kind kan zich het best ontwikkelen binnen een veilige, stabiele structuur. Het is belangrijk dat de ouders consequent samen de krijtlijnen uitzetten.
Opgroeien is niet evident
Opvoeden is niet evident, maar opgroeien al evenmin. Steeds weer nieuwe ervaringen opdoen is boeiend, maar niet altijd gemakkelijk. Ook een kind, tiener, puber of adolescent kan met gevoelens van angst en onzekerheid, boosheid en verdriet worstelen.
Een kind kan zich door zijn ouders niet begrepen voelen, het gevoel hebben dat ze nooit tevreden zijn of dat zij broer of zus liever zien. Een kind kan zich niet goed op school of in de groep van leeftijdgenoten voelen, het gevoel hebben dat hij er niet bij hoort.
Of de lessen zelf zijn lastig, moeilijk of oninteressant. Een kind kan faalangst hebben of gedemotiveerd zijn. Hij wil misschien van richting veranderen of weet gewoonweg niet wat hij wil.
Vele kinderen en jongeren hebben het moeilijk met de conflicten thuis of met de scheiding van hun ouders. Weg met het leuke gezinnetje. Een week bij mama en een week bij papa, telkens verhuizen. Soms is het beter dat de ouders uiteengaan en is dat uiteindelijk ook beter voor de kinderen. Maar het is sowieso een moeilijke periode, een grote aanpassing.
Soms wordt het allemaal nog gecompliceerder, wanneer mama of papa een nieuwe partner hebben. Wanneer er ineens stiefbroers of stiefzussen bij komen. Of misschien krijgen mama of papa nog een kindje met hun nieuwe partner. Op termijn valt misschien alles in de plooi, maar het zal sowieso wennen zijn.
De puberteit is voor velen een bijzonder moeilijke periode. Het lichaam en het uiterlijk van de jongere veranderen, de hormonen doen hun werk. Ze weten vaak geen blijf met zichzelf. Ze zijn volop op zoek naar hun identiteit en liggen met alles en iedereen en vooral met zichzelf in de knoop.
Ze worden verliefd of iemand wordt op hen verliefd. Wat dan? Wat mag van de ouders en wat willen ze zelf? Zijn ze toe aan een seksuele relatie of is het daar veel te vroeg voor?
Heb oog en oor voor de problemen en vragen van je kind
Maak je niet te vlug, maar ook niet te laat zorgen. Panikeer niet, voel je niet schuldig en maak je niet boos. Met die reacties kom je niet ver. Je hebt niet gefaald omdat je kind een probleem heeft.
Met een constructieve aanpak kom je heel wat verder. Denk terug aan je eigen kindertijd en jeugd en je zal meteen beseffen dat toen ook niet alles op wieltjes liep, dat opgroeien, loslaten en losgelaten worden niet zonder slag of stoot gaan.
Vaak zijn er aanwijsbare problemen. Je kind is agressief, verdrietig of angstig. Waarom reageert jouw kind zo?
Of er komen positieve of negatieve opmerkingen van anderen. De perceptie, het oordeel en de uitspraken van derden kunnen verschillen van die van jezelf. Misschien gedraagt je kind zich elders ook heel anders dan thuis.
Sommige kinderen komen over hun problemen spreken, over hun gevoelens van angst en onzekerheid, woede en frustratie.
Soms heb je er als ouder het raden naar. Je kind is gesloten, communiceert niet, vertrouwt zich niet aan je toe. Misschien merk je gedragsveranderingen, hoor je dingen van vrienden of leerkrachten van je kinderen.
Hoe reageren?
Besef dat je kind met de tijd meer en meer een eigen persoontje met een eigen verlangen wordt. En verwacht vooral niet dat je zoon of dochter aan al jouw initiële verwachtingen voldoet. Een kind is er niet om jouw eigen onvervulde verlangens en verwachtingen waar te maken. Dat zou pas erg zijn en dan moet je je zorgen maken! Jij bent er om je kind in het zoeken van zijn eigen weg te steunen.
Wanneer je ongerust bent en denkt dat je kind zich niet gelukkig voelt, praat er dan over met je partner. Praat in elk geval en blijf niet vastzitten in jouw bezorgdheid of ergernis. Misschien ziet jouw partner het anders. Met twee zien jullie sowieso meer. Jullie kunnen samen naar meer inzicht zoeken en elkaar steunen.
Misschien hebben jullie altijd een goede en open communicatie met jullie kind gehad. Dan kunnen jullie een constructief gesprek aangaan en samen naar een oplossing zoeken. Onderhandelen over studiekeuze, vrijetijdsactiviteiten, sociale media en seksualiteit. Luisteren naar de verhalen over vrienden en verliefdheden.
Voor sommige tieners, pubers en adolescenten worden de emotionele en sociale problemen te groot. Zij sluiten zich af of vertonen onaanvaardbaar gedrag. Het kan behoorlijk mis- of vastlopen. Misschien wil je puber niet meer naar school. Of je vermoedt dat je kind drugs of alcohol gebruikt of misschien krast.
Ouders kunnen beseffen dat er grote problemen en zware gevoelens achter het stilzwijgen of vreemde gedrag van hun zoon of dochter schuilgaan. Je kind kan een zware identiteitscrisis doormaken. Hoe kan je als ouder het vertrouwen en de communicatie herstellen? Moet je je vooral zorgen maken of moet je optreden en duidelijkere grenzen stellen?
In therapie?
Je mag als ouder best op je eigen mogelijkheden en inzichten vertrouwen. Maar wanneer je te veel twijfelt, kan het raadzaam zijn een onafhankelijke derde te consulteren. Dat betekent niet dat je in je pedagogisch project gefaald hebt.
Afhankelijk van de situatie en jullie wensen kunnen jullie als ouders consulteren of kan je tiener, puber of adolescent zelf komen praten. Ook gezinssessies zijn mogelijk.
Met jonge kinderen werk ik niet. Daarvoor heb ik niet de nodige ervaring.
In een therapeutische setting krijgen jullie de tijd en ruimte om over moeilijke dingen te praten. Gesprekken met een therapeut zijn vaak een goede voorbereiding op gesprekken tussen ouders en kinderen thuis. Zij kunnen jullie onderlinge communicatie, begrip en verstandhouding een serieuze boost geven.
Blijf positief als je met opvoedingsproblemen geconfronteerd wordt. Geef jezelf en je kind een tweede en derde kans. En denk blij terug aan alle positieve ervaringen die jullie samen gedeeld hebben.
Ontrouw en echtscheiding
Ontrouw is en blijft een zeer negatieve ervaring. Je vertrouwen wordt geschonden en je bent zwaar gekwetst. Toch moet ontrouw niet tot een relatiebreuk leiden.
Verliefd versus ontrouw
Wat is verliefdheid? Kies je daarvoor of is het iets dat jou overkomt? Een moeilijke vraag en de meningen lopen ongetwijfeld uiteen.
Voor velen is verliefdheid iets dat jou overkomt en regelmatig gebeurt. Ook al heb je een goede en duurzame relatie, je blijft niet ongevoelig voor de aantrekkelijkheid van een andere man of vrouw.
Voor anderen kan er alleen sprake van verliefdheid zijn als je relatie niet echt goed zit. Je moet er voor openstaan.
Ik wens hierover geen uitspraak te doen. Ik weet het niet.
Ik weet wel dat je iets kan doen of net niet kan doen met een nieuw gevoel van verliefdheid, wanneer je in een relatie zit. Op dat moment kan je echt wel kiezen, een stap achteruit met je gevoelens en een stap vooruit met je ratio of net andersom.
En wat is dan best? Opnieuw, ik weet het niet en ik zal ook niet oordelen. Een nieuwe verliefdheid kan de aanzet zijn om uit een minder goede relatie te stappen. Maar wat is een minder goede of disfunctionele relatie?
Mijn ervaring heeft mij in elk geval het volgende geleerd. Het is niet zo dat de ‘minst goede’ relaties eindigen en de ‘minst slechte’ relaties voortduren.
Ontrouw als breekpunt?
Vroeger was het veel duidelijker. Mensen huwden voor de wet en voor de kerk en beloofden elkaar trouw, ‘in goede en slechte dagen’. Een huwelijk was bij wijze van spreken voor altijd en een echtscheiding was de uitzondering.
Waren mensen toen gelukkiger dan nu? Wellicht niet, maar er was duidelijkheid en zekerheid. Al kon die zekerheid ook wel erg pijnlijk zijn.
Nu zijn er nog weinig regels of punten van houvast. Mensen worden verliefd op elkaar en ze ‘beginnen iets’. Ze ‘hebben iets samen’, maar is het een relatie?
Na een tijd samen ervaren bijna alle partners elkaar als man en vrouw, of zij nu gehuwd zijn of niet. En zij stellen zich zo ook voor aan de buitenwereld. Ze zijn een koppel.
Hun verbondenheid kan op verschillende manieren bekrachtigd worden. Ze gaan samen wonen, ze kopen of bouwen samen een huis, ze krijgen samen een kind.
Deze verbondenheid gaat praktisch altijd samen met de gedachte of belofte van trouw. De exclusiviteit van de relatie blijft een fundament.
De meeste partners vragen ook eerlijkheid. ‘Zeg het als je gevoelens voor iemand anders hebt, zeg het als je verliefd bent.’
Dat laatste gebeurt vaak niet. En het is de vraag of volstrekte eerlijkheid altijd een noodzaak is. De meeste mannen en vrouwen voelen zich wel eens aangetrokken of gecharmeerd door een andere vrouw of man. Maar wanneer zij meteen op de rem gaan staan, beseffen wat er gaande is en welke gevaren dreigen… Het is de vraag of men de partner en de relatie daarmee moet belasten. Maar laat het wel een signaal zijn.
Begrijp me dus goed, ik het het hier niet over liegen, verbergen en bedriegen.
De definitie van ontrouw kan voor mensen ook erg verschillen. Wanneer de definitie van twee partners verschilt, kan dat voor behoorlijk wat moeilijkheden, onbegrip en onvrede zorgen.
Voor de ene is de lichamelijke dimensie van doorslaggevend belang. Voor de andere is het bijna erger dat de partner een affectieve vertrouwensrelatie heeft.
Ontrouw is niet noodzakelijk een breekpunt, maar in elk geval een zeer negatieve ervaring. Ontrouw kwetst en schaadt het vertrouwen. En vertrouwen terugkrijgen vraagt tijd, veel tijd soms.
Of een moment van reflectie en bijsturen
Ga niet achteloos voorbij aan ontrouw, in welke vorm ook. De kans dat de partner een verandering aanvoelt of opmerkt is trouwens zeer groot.
Laat ook een voorbijgaande en goed gecontroleerde aantrekking of verliefdheid een signaal zijn en de aanleiding om je relatie eens onder de loep te nemen. Ga bij jezelf na of je nog voldoende tevreden en gelukkig bent in je relatie.
Af en toe stilstaan bij je gevoelens en met je partner over jullie relatie praten is eigenlijk altijd een must. Partners evolueren, het leven verandert en gaat door. De relatie evolueert mee of moet mee evolueren. Anders loopt het gegarandeerd fout. Dus af en toe wat extra aandacht is absoluut geen overbodige luxe.
Partners laten vaak, bewust of onbewust, heel veel gebeuren. Letterlijk: ze laten veel dingen gebeuren, aan zich voorbijgaan. Het leven is zo druk en de machine draait. Waarom voor moeilijkheden zorgen? Het is toch goed genoeg zo. Ze sparen de andere en zichzelf, ze gaan de confrontatie uit de weg.
Of dit een goede keuze is is bedenkelijk. Partners missen de goede dingen, die in het begin zo vanzelfsprekend waren en spontaan gebeurden. Ze stapelen ergernissen en frustraties op. De afstand groeit, het intieme leven gaat achteruit, de communicatie gaat zich beperken tot praktische afspraken.
Tot het moment komt dat het te veel wordt. Mensen kunnen geen energie meer opbrengen en er gebeurt hoe langer hoe minder samen, met twee. Of de bom barst, in woede of verdriet. Of ontrouw komt aan het licht en een relatiebreuk dreigt.
Jullie relatie heeft zuurstof nodig, is toe aan vernieuwing. Een moment van reflectie en bijsturen kan wonderen verrichten, geloof me. Jullie vinden een nieuw elan, jullie ontdekken elkaar opnieuw. En jullie vinden een manier om met de minder aangename dingen en onvermijdelijke verschillen om te gaan.
Misschien zijn de afstand en frustratie te groot geworden en eindigen gesprekken ondanks alle goede bedoelingen in emotionele gevechten. Geef dan niet op, maar zoek deskundige hulp.
Spreken in het bijzijn van een goede moderator kan negatieve gevoelens en onnodige emoties transformeren in begrip en tederheid.
De rol van sociale media
Bijna iedereen van ons, van superjong tot 70-plusser, heeft tegenwoordig een smartphone. En dus toegang tot websites, sociale media en sociale netwerken. Ik spreek er uitgebreid over in de rubriek ‘Individuele therapie, Problemen en crisissituaties’. Toch wil ik er ook hier een woordje aan wijden.
Ontrouw ontstaat niet door de sociale media. Vroeger was er ook ontrouw en misschien wel evenveel als nu.
Door de sociale media kan men wel, zo men wil, permanent met de wereld in verbinding staan. Met de eigen partner en naaste omgeving, maar ook met anderen.
Dat biedt voordelen, maar ook nadelen. Mensen moeten daar op een wijze en adequate manier mee om leren gaan.
Het is een enorme luxe dat men vlug iets kan opzoeken op een webpagina, dat men vlug een berichtje kan sturen dat men vijf minuutjes later op de afspraak zal zijn, enzovoort.
Maar die zo vertrouwd geworden technologie brengt ook risico’s met zich mee. Wanneer partners voortdurend met elkaar in contact willen zijn, permanent willen weten wat de andere aan het doen is. Wanneer de ene de andere effectief gaat controleren via zijn smartphone. Wanneer een partner te gretig allerlei sites gaat bezoeken. Of zijn smartphone gaat gebruiken om bijna continu in contact te staan met een virtuele partner of een minnaar of minnares.
Dan worden de mogelijkheden van zo’n toestel een regelrecht risico of gevaar.
Leer dus verstandig met de moderne technologieën omgaan.
Uw ervaring op deze site wordt verbeterd door het gebruik van cookies.